X-as. Y-as

[damax]

Wellicht stamp ik nu een open deur in…

Ik tracht een kleine portaalfrees te configureren.
Wat is nu de x-as en de y-as? Waar ligt het nul-punt voor x-y-z?
Welke is de + / - richting voor de 3 assen?

Afhankelijk van hoe je de vraag stelt bij AI krijg je verschillende antwoorden.

[Huub Buis]

Het maakt niet uit hoe je ze noemt als het onderdeel in het CAD systeem maar op dezelfde manier is gepositioneerd.
Bij mij is de brug de x as omdat ik daar recht voor sta. Om dezelfde reden wordt straks de tafel van de freesmachine in L R beweging de x as.

[Huub Buis]

Het z nulpunt ligt bij mij op de tafel m.uv. pcb frezen, daar ligt hij op het werkstuk.
Rechtsaf is x+
Verder naar achter is y+
Naar boven is Z+
Alles gezien met de beweging van de frees t.ov. het werkstuk.

N.b in cad stel ik een z offset in die bestaat uit de hoogte van de machineklem + de hoogte van de spacer + de hoogte van het werkstuk.

[cncjohn]

Je vraag op waar ligt het nulpunt voor x,y, z is een beetje vaag
Als je bedoelt de home positie van de assen dan is dit helemaal aan jou waar je de home positie schakelaar zet

Typisch voor een 3 assige machine is als je recht voor de machine staat de links rechts beweging de X as met naar rechts de plus+richting
De Y as beweegt van je af in de plus+ richting
De Z as beweegt in de richting van je werkstuk in de min- richting

Waar je het nu logisch vind om je home punt te leggen is helemaal aan jou maar voor de Z as is het wel handig dat dit in plus+ richting is

Wat je vaak ziet is de X en Y homen in min richting
Z as in plus richting

Dan heb je vandaar uit altijd positieve coördinaten in x en y en z is dus altijd negatief

Het is maar net wat je gewend bent/wil want er zijn genoeg afwijkingen op deze configuratie

[cncjohn]

Als je bedoelt waar ligt mijn nulpunt van mijn werkstuk dan is dat een heel andere vraag

Vanuit de machine coördinaten leg je een verplaatsbaar nulpunt vast voor je werkstuk
Als je bv een vierkant vormig product hebt en je legt je werkstuk nulpunt in het midden hiervan dan hebben de hoekpunten allemaal de zelfde waardes met het enige verschil dat er een min(voor links en links onder van nulpunt) of plus voor (rechts en rechtsboven) voor staat
De Z as is gewoonlijk 0 op bovenkant werkstuk
Zodat alles in de min in je werkstuk is

[mjeuring]

De z-as ligt over het algemeen in het hart van het aangedreven tool/werkstuk. Bij een draaibank ligt de z-as door het werkstuk en bij een freesmachine door de frees. Z+ is dan de richting waarbij de afstand tussen het gereedschap en het werkstuk groter wordt.
Als je dan voor een freesmachine de Z+ omhoog hebt, is de X+ daar haaks op en de Y+ 90° haaks (tegen de wijzers van de klok roterend over de z-as) t.o.v. de X-as
Plaatje is makkelijker.

[benkr]

In het begin van mijn CNC gebeuren had ik hier ook erg veel moeite mee, vooral met het feit dat bij een kolom constructie van de freesmachine de tafel van je af verplaatst maar zal de frees in je werkstuk precies het tegenovergestelde doen, bij een portaalconstructie is dat juist weer niet zo, daar geldt dat het portaal in positieve richting ook de freesbeweging in het werkstuk positief is.

Verder kennen we machine coordinaten en werkstuk coordinaten, het eerste wat je doet wanneer je je CNC machine opstart voor een nieuw project is
de besturingssoftware duidelijk maken waar je werkstuk nulpunt ligt t.o.v. je machine nulpunt. Het machine nulpunt wordt meestal bepaald door de plaats van de home schakelaars op je machine.

Het werkstuk nulpunt bepaal je als eerste in je CAD tekening, vervolgens ook nog in je CAM proces.
In je CAD tekening teken je vanuit een tekening nulpunt, in het CAM proces geeft je vervolgens aan waar je werkstuk nulpunt ligt t.o.v. het ruwe materiaal dat vaak stock genoemd word. In al deze stappen kun je je vergissen in wat de + en - richting van een beweging of bewerking is, maar in mijn beleving is het consequent volgen van de regel dat de frees van je af de + richting voor de X-as, naar rechts voor de Y-as en naar boven voor de Z-as is. Bij mij ligt het werkstuk nulpunt meestal links onder en aan de bovenkant van het materiaal.
Vaak gebruik ik de vaste bek van een machineklem als vast punt omdat je dan eenmalig de positie van de klem vast kunt stellen en dan het werkstuk telkens t.o.v. van de machineklem gaat inspannen, maar dat is iets wat ik fijn vind en voor jou wellicht anders is.

[hugo stoutjesdijk]

De verwarring wordt zo bijna nog groter dan dat AI het doet.

Maar de juiste antwoorden zitten er wel ergens tussen.
De meeste zijn eigenlijk wel juist, maar misschien niet eenduidend. Uiteindelijk zal het wel goed komen.